Kerkuilen, torenvalken, ooievaar en steenuilen ringen 2022
Opvallend was dat we in 2022 minder kerkuilen konden ringen als het jaar ervoor. Dat was niet alleen zo in onze regio maar in het hele land. We lazen steeds meer berichten over een tegenvallende muizenstand en daardoor een tegenvallend broedseizoen van muizen-etende vogels.
Daarbij is de kerkuil een echte muizenspecialist en minder goed in staat om over te stappen op andere prooien. Veel kerkuilen nestkasten bleven leeg: de verantwoordelijke mensen die deze kasten controleerden waren verbaasd over het feit dat er zoveel nestkasten leeg waren welke normaal jaarlijks bezet zijn. Nu maar hopen dat de kerkuilen de kasten in 2023 weer terugvinden en dat we in 2023 weer heel veel kerkuilen kunnen ringen en bewonderen.
Han Bouman kon in 2022 vijftien jonge torenvalken ringen. Leuk om te weten is dat vrouwelijke volwassen torenvalken gemiddeld 63 gram zwaarder zijn dan volwassen mannetjes. Ook is bekend dat een torenvalk 18 jaar zou kunnen worden en dat sommige torenvalken tijdens de wintermaanden vanuit Nederland naar Marokko vliegen. Verreweg de meeste torenvalken worden trouwens geringd als nestjong.
Wat betreft de ooievaar: er werd in 2022 maar 1 ooievaar geringd door Han. Gerbrand Groen was samen met Han op pad om een paar nestpalen te bezoeken met behulp van een hoogwerker, maar alle ooievaars waren de heren te slim af en allen kozen ze het ‘hazenpad'. Omdat Gerbrand toch ECHT wel een ooievaar wilde ringen heeft hij toch nog een exemplaar kunnen vangen en dat door pure wilskracht. Ik denk dat hij het achtergebleven ooievaartje ernstig heeft toegesproken het nest niet voortijdig te verlaten!
Ondanks het feit dat steenuilen ook andere voedselbronnen benutten behalve muizen, hadden ook zij veel minder broedsels als het jaar ervoor in onze regio. Een muisje minder, daardoor zal de steenuil niet verhongeren. Maar toch hadden wij het fijn gevonden als er meer steenuilenkuikens waren uitgebroed. Volgend jaar vast en zeker beter: we gaan ervoor.
Aantal geringde Kerkuilen in 2022: 42.
Aantal geringde Torenvalken in 2022: 15
Aantal geringde Ooievaars in 2022: 1
Aantal geringde Steenuilen in 2022: 23.
Foto: Gian en Leana Roelfs met twee jongen kerkuilen.
Verslag Han Bouman en Ella Roelfs-Rijzebol
Fotografie: Ella Roelfs-Rijzebol
Ommermars feestelijk geopend
Op zaterdag 17 september is op feestelijke wijze het natuurbeleefgebied Ommermars geopend. Er waren veel Ommenaren aanwezig, waaronder raadsleden. Het was een gezellige drukte.
Bestuurders van Provincie, Gemeente en Waterschap, Stichting Heidehof en Staatsbosbeheer, die de realisering mede mogelijk hebben gemaakt, verrichtten de openingshandeling. Zij trokken een parachute weg die over de vogelkijkhut lag. Na een rondwandeling door het gebied volgde een gezellig samenzijn onder het genot van een hapje en drankje.
foto: Dook van Gils
De bestuurders uitten veel waardering voor dit burgerinitiatief vanwege de brede invulling van het project. Het is een mooi voorbeeld voor vermaatschappelijking van het natuurbeleid, waarbij de betekenis van natuur voor mensen meer centraal staat. Er wordt veel aandacht besteed aan natuur, waterveiligheid, recreatie, sociaal, educatie en voorlichting.
Met de inzet van inwoners en vrijwilligers, de medewerking en financiële bijdragen van Provincie Overijssel, Stichting Heidehof, gemeente Ommen, Leader+, Waterschap Vechtstromen, Staatsbosbeheer, Natuur en Milieu Overijssel en Landschap Overijssel is Ommen een prachtig natuurbelevingsgebied bij de stad rijker, waar het heerlijk is om te ontdekken en te beleven.
Het idee van een burgerinitiatief ontstond in 2014 in onze Vereniging. Met medewerking van Natuur en Milieu Overijssel is toen een scholenproject gestart. Hierin werden de wensen van scholieren over de inrichting van het gebied geïnventariseerd. Aan de Ommenaren werd ook gevraagd wat hun ideeën waren. Dit leidde tot een gedragen “eind inrichtingsplaatje”. Een werkgroep heeft dit verder uitgewerkt. In 2020 werd de Stichting Burgerinitiatief Ommermars opgericht die met veel energie de realisering van het project ter hand heeft genomen. Het resultaat mag er zijn en we kunnen trots zijn op zo’n mooi natuurgebied bij de kern Ommen dat door de inzet van velen tot stand is gekomen.
Buizerds ringen
Dinsdag 7 juni 2022 kon Han Bouman een paar jonge buizerds ringen. Gerard van Beesten had een aantal nesten op grote hoogte gevonden. Klimmer Wim Koldewee moest bij 1 nest maar liefst 30 meter de boom in klimmen voor hij bij het nest was gearriveerd. Een knap staaltje vonden wij, laag bij de grondblijvers, maar we vonden het tevens ook heel goed van Gerard dat hij dit nest had ontdekt!
Net als bij andere soorten worden deze soorten roofvogels geringd om kennis te vergaren over overleving, voortplanting, aantallen en dispersie. Het is een zorgvuldig proces. Degene die het nest heeft ontdekt, houdt het nest in de gaten totdat hij aangeeft bij Han dat de vogels geringd kunnen worden! Dit zijn altijd mensen met een jarenlange ervaring op dit gebied. Zodra de ontdekker Han vraagt te ringen, weet hij al dat de poten zijn uitgegroeid tot een grootte dat er überhaupt geringd kan worden.
De biometrische gegevens werden vastgesteld nadat de betreffende vogels zijn geringd. Daarna worden ze voorzichtig teruggebracht in het nest.
Ook Hans en Cees Sybesma ontdekten een nest jonge buizerds die, in tegenstelling tot het door Gerard gevonden nest, verrassend laag in de boom zat. Het was voor klimmer Youri Sybesma een koud kunstje het nest te bereiken.
Aantal geringde buizerds: 8
Verslag: Han Bouman en Ella Roelfs-Rijzebol
Fotografie: Ella Roelfs-Rijzebol
Cees en Noah met buizerd.
"Vogelkeikhut" Ommermars
Op dinsdag 30 augustus is in alle vroegte de “vogelkeikhut” door de firma Dunnewind geplaatst in de Ommermars. Het is een ontwerp van de Ommer kunstenaar Eric Schutte en verbeeld een ei. Het is gemaakt van cortenstaal met kijkgaten van vogelfiguren. De constructie is gemaakt door de firma PWS uit Almelo.
Het kunstwerk is een echte eye-catcher in het nieuw ingerichte natuurgebied Ommermars.
Bij de officiële opening van de Ommermars op zaterdag 17 september wordt het kunstwerk onthuld.
Foto’s Hein Kuijper
Rapport effecten varen op de Vecht
Een van onze leden, Johan Poffers, maakte voor de overheden (provincie , waterschap) een rapport over de effecten van varen op de Vecht voor natuur. Wij zullen dit gebruiken in onze gesprekken over een nieuwe "zonering rust en drukte" in ons Vechtgebied.
Klik op onderstaande afbeelding om het rapport te openen.
Groenboerenplan in 10 punten
- Duurzaam boeren kan alleen als er een eerlijke prijs wordt betaald. Dat betekent duurzaam geproduceerd voedsel. Dus moet niet duurzaam geproduceerd voedsel extra worden belast.
- Richt je met beprijzen en wetgeving op maatregelen bij de bron. Dierwaardige landbouw zonder kunstmest en pesticiden kan import van buitenlands veevoer sterk verminderen.
- Streef daarom naar grondgebonden landbouw en sluit de kringloop, ook wel ‘circulaire landbouw’ met uitwisseling van mest en voer onderling. Voor industriële, intensieve veebedrijven met heel weinig grond, dus zeg maar de ‘vleesindustrie’ met piekbelastingen voor ons milieu, kan er geen plaats meer zijn.
- Zorg voor maatwerk en duidelijkheid voor de boeren die deel van de oplossing zijn. Biedt passende vergoedingen voor boeren die willen stoppen.
- Ondersteun boeren die zich willen ontwikkelen in verduurzaming met teelt-technische, bedrijfseconomische en sociaalpsychologische adviezen voor de nabije en latere toekomst.
- Geef voorlichting over duurzame voeding, leg reclame voor ongezonde voeding aan banden en geef als overheid het goede voorbeeld met een groen inkoopbeleid. Maak aldus een substantiële markt voor gezonde, duurzaam geproduceerde voeding.
- Versterk de positie van de boer in de korte keten, in regionale transportsystemen en alternatieve verkoopkanalen.
- Grondbeleid moet ten dienste staan aan duurzame landbouw. Fiscaal aantrekkelijke instrumenten creëren voor investeringen in landbouwgrond via grondbanken en pensioenfondsen. Langdurige verpachting aan boeren die duurzaam boeren.
- Veranker de principes van natuur-inclusief boeren in het agrarisch onderwijs en betrek boeren bij het onderzoek naar de transitie. Een boer die klimaatneutraal en dierwaardig wil werken moet dat wel kunnen leren in het onderwijs. Hij kan dat opdoen in een ecologische samenhang met de omgeving van zijn bedrijf.
- Zorg voor rechtvaardige, passende en stimulerende wet- en regelgeving. De huidige wetgeving is vooral gericht op een industriële landbouw en op de voedingsmiddelenindustrie.
Bosuilen ringen 2022
Omdat de Bosuilen in 2021 op de zolder van het Laar een nest hadden gemaakt in een kerkuilenkast, was Gerbrand Groen heel benieuwd of de geschiedenis zich zou herhalen. Nadat hij diverse keren bij Het Laar was geweest, maar de deur hermetisch gesloten bleef, ondernam Gerbrand actie. Hij nam contact op met de directeur van Hotel de Zon en deze was bereid Gerbrand de sleutel van Huize het Laar te overhandigen. Gerbrands actie was niet voor niks want tijdens de controle van het nest waren er deze keer drie uilskuikens te bewonderen.
Bosuilen nestkast boven op zolder
Dus werd Han gevraagd of hij weldra kon komen ringen. Op 28 april was het zover. De drie uiltjes werden keurig op een baal stro gelegd in de grote tuin van het Laar, zodat Han in alle rust kon ringen en tevens de biometrische gegevens vaststellen, welke door Mieke werden genoteerd.
Marlie Koggel (fotograaf ) had gevraagd of ze samen met Gea Slotman mocht langskomen. Zij was zeer onder de indruk van het gebeuren en fotografeerde de jonge uiltjes, terwijl Han met een aantal leden van de vogelwerkgroep aan het werk was. Onderstaande foto kreeg ik van Marlie met toestemming om deze op de website en in de Meander te plaatsen.
Han met aan het werk met de uiltjes samen met Gerbrand, Machteld, Mieke en Ella
Gerard van Beesten had ondertussen ook een nestkast met jonge Bosuilen welke geringd konden worden, dus gingen we dinsdag 3 mei samen met Gerard naar de Lemelerberg om de Bosuilkuikens aldaar van een ring te voorzien. Omdat Han graag nog twee kasten wilde controleren reden we nog door naar Stegeren waar we midden in het bos eerst met een camera in een kast keken zodat we niet voor niks met een zware ladder hoefden sjouwen. Toen de camera de kast bereikte hoorden we al “knappen”, dus wisten we op dat moment al dat er tenminste 1 jong moest zijn. Het bleken er twee. Dus moesten we een ladder halen en hebben we de uiltjes ter plekke geringd.
Verslag van de struintocht met Arend Spijker op 14 mei 2022
Een hele dag struinen door delen van het Reggedal en het Vechtdal onder de bezielende leiding van onze deskundige Arend. Dat mochten Anita, Thea, Dirk, Jan en Wim op 14 mei meemaken.
Om 07.00 uur begon onze tocht vanaf de kinderboerderij. Het was stralend weer en dat zou de hele dag zo blijven. Cultuurhistorie, landschapsontwikkeling, flora, fauna, alles kwam aan bod. Om te beginnen bij de spiegelvijvers achter het Laar, die door de gemeente Ommen in oorspronkelijke staat zijn hersteld, evenals de zichtas (het grand canal) met de naald aan het einde.
Via het paadje achter de begraafplaats kwamen we op een verhoging bij de meanderende Regge waar vermoedelijk het eerste kasteel Eerde van roofridder Evert heeft gestaan. Aan de overkant was even een ree te zien. Afdalend richting spoorlijn schrokken 2 dames van de uitstraling van Arend en probeerden ze snel hun loslopende honden aan te lijnen. Op meerdere plekken langs de Regge hebben we genoten van een rivier die weer mag meanderen. Oevers slijten uit en storten in, bomen vallen om, zandbanken ontstaan. Stroomversnellinkjes en stilstaand water. Een prachtig stukje natuurbeleving. Je zou er uren kunnen zitten en genieten.
Al lopende hoorden en zagen we allerlei vogels. Om er een paar te noemen: tjiftjaf, fitis (zang van hoog naar laag), roodborst, rietgors, zwartkop, wilde eend, dodaars, een overvliegende knobbelzwaan, bonte specht en zwarte specht. De laatste mooi in het zicht tegen de stam van een zwarte els. Op meerdere plekken lieten de geelgorzen ons genieten van de 5e van Beethoven. De koekoek, zowel mannetje als vrouwtje lieten zich horen. De bekende roep van de koekoek is van het mannetje. Het vrouwtje klinkt anders vertelde Arend. Voor mij nieuw en wat een bof om dat ook nog meteen in de natuur te kunnen horen! Voor wie de roep van het vrouwtje niet kent: zoek het even op via ecosia.org (nonprofit organisatie die wereldwijd al meer dan 150 miljoen bomen heeft laten planten).
Een hoogtepunt was, in elk geval voor mij, de wielewaal. Niet alleen de zang werd gehoord, maar de vogel werd door de meesten van ons ook gezien. Door de zang na te doen wist Arend de vogel een paar keer naar ons toe te lokken. Met veel moeite kreeg ik hem voor het eerst van mijn leven in de kijker. Het was een mannetje. Bizar dat hij zich met zijn opvallende gele kleur zo goed weet te verschuilen.
Ergens halverwege dit vogelgenot, zo rond koffietijd, werden wij aangenaam verrast door Ella en Machteld. Zij brachten speciaal voor ons koffie, thee en koeken mee. Top! Namens alle deelnemers:
hartelijk dank.
Dauwtrappen 2022: Vroegevogelexcursie
6.00 uur Hemelvaartsdag 2022; Parkeerplaats bij de Steile Oever.
Zo'n 20 mensen verzamelen zich om met Henk Ruiter het bos in te gaan om vogels te zien en te horen. Henk gaf meteen aan: "Vogels kijk je met je oren". Dat is ook wel gebleken. We hoorden 25 verschillende vogels, maar we zagen er een stuk minder.
"Eén en al oor!"
We hoorden een Boompieper zingen, we zagen hem zitten in het topje van een jeneverbesstruik. We hebben lang staan wachten of hij zijn bijzondere vlucht ook aan ons wilde laten zien....nee helaas.
Voor velen was de zang van Merel, Lijster, Tjiftjaf, Roodborst wel bekend.
Minder bekend waren : Fluiter en Roodborsttapuit. Prachtig om deze vogeltjes te horen en ook te zien!!
De wandeling ging over de Besthmenerberg en langs Besthmenerven. Hier zagen we Wilde eenden, Kuifeenden en Dodaars.
Niet alleen de vogels kregen onze aandacht, ook de muggen. Boswachter Nico verkondigde (met een knipoog): "Als je een echte vogelliefhebber bent, moet je je vrijwillig laten prikken door de muggen.....Muggevrouwtjes hebben bloed nodig voor hun nageslacht. Als wij ons laten prikken, komen er meer muggen en dat is goed voor de vogels." Tja...of onze liefde zo groot is???
We kunnen terugzien op een prachtige wandeling waarbij we volop konden genieten van de vogels en van de kennis van Henk Ruiter!!
Verslag en fotografie: Dinie Altena.
Gaaien
Vaartocht met Arend spijker op de Wieden
En daar stonden we dan, 10 dagen na de lezing, met trillende benen op het trilveen! Dat was een aparte ervaring: lopen over water, midden in de jungle van De Wieden! Eén ding is zeker: zonder waterdichte schoenen hield je geen droge voeten. De flora op het trilveen was fantastisch! We vonden er veel moeraskartelblad, echte koekoeksbloemen, dotterbloemen en tot onze grote vreugde ook nog een paar moerasviooltjes. Een moerasviooltje treffen we namelijk zelden aan. De soort komt van nature voor in heel Europa op natte, matig voedselarme gronden in moerasbossen en veenmosrietlanden. Het moerasviooltje is een waardplant voor de dagvlinder zilveren maan. De zilveren maan komt nog niet voor in NP De Wieden maar al wel op NP De Weerribben. Op een later tijdstip zagen we nog een Bosuil langs vliegen.
Arend gaf ook tijdens de vaartocht uitgebreid informatie over het gebied en uiteraard kwamen we langs het monument waar eens het verdronken dorpje Beulake tijdens de stormvloeden in 1775 onder de golven was verdwenen. Het monument heeft eigenlijk de vorm van een kerk, want in Beulake was ooit een kerk gevestigd.
Foto monument
De tandraden in de klok duiden op samenwerking. Dat ze de klok hebben vastgemaakt zodat hij niet kan luiden lijkt me logisch want zoveel herrie wil je niet horen in een natuurgebied.
We zagen tijdens onze vaartocht regelmatig reetjes en de snor was, vooral later op de avond, duidelijk aanwezig. Helaas waren de vlotjes waar de Zwarte stern zou moeten gaan broeden, nog leeg.
Foto vlotjes
Pagina 5 van 33